فهرست مطلب
امروز در این بخش از مقالات بها سیستم قصد داریم تا با این مقاله تراز آزمایشی چیست؟ به عزیزانی که حسابدار هستند و نیاز دارد تا با قوانین تراز آزامایشی آشنا سوند و تفاوت بیین تراز آزمایشی با ترازنامه را بدانند تا انتهای این مقاله تراز آزمایشی چیست؟ همراه بها سیستم باشید.
تراز آزمایشی چیست؟ یکی از اسناد مهم حسابداری است که برای انجام محاسبات و تجزیه و تحلیل هزینهها و درآمدها در یک دوره مشخص استفاده میشود. در واقع، تراز آزمایشی نشاندهنده تراز مالی در طول یک دوره مشخص (معمولاً یک سال مالی) است که در آن میزان درآمد، هزینهها، داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام شرکت به طور جداگانه ثبت شدهاند.
تفاوت اصلی تراز آزمایشی با ترازنامه در این است که تراز آزمایشی به صورت موقت است و برای یک دوره زمانی خاص از سال مالی تهیه میشود، در حالی که ترازنامه نشاندهنده تراز مالی بلندمدت است که در آن داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام شرکت در یک زمان مشخص مشخص شدهاند. به عبارت دیگر، تراز آزمایشی در حقیقت یک گزارش موقت است که به دلیل نیاز به تحلیل هزینهها و درآمدها در یک دوره زمانی مشخص تهیه میشود. تراز آزمایشی یکی از اسناد مهم حسابداری است که برای انجام محاسبات و تجزیه و تحلیل هزینهها و درآمدها در یک دوره مشخص استفاده میشود. در واقع، تراز آزمایشی نشاندهنده تراز مالی در طول یک دوره مشخص (معمولاً یک سال مالی) است که در آن میزان درآمد، هزینهها، داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام شرکت به طور جداگانه ثبت شدهاند.
تراز آزمایشی هم یک نوع از گزارشات حسابداری است، اما نمی توانیم آن را جزئی از صورت های مالی بدانیم. صورت های مالی گزارشاتی نهایی هستند که تصمیم گیرندگان یک کسب و کار بر اساس اطلاعات آن ها تصمیمات خود را اتخاذ می کنند اما تراز آزمایشی گزارشی است که صحت ثبت اسناد و دفاتر را اثبات می کنند.
در یک تعریف ساده، تراز آزمایشی فهرستی از نام و مانده حساب های دفتر کل است که اغلب در پایان ماه های مختلف تهیه می شود تا توازن مانده حساب های دفتر کل مورد آزمون قرار گیرد. در این صورت می توان حساب های دفتر کل را به اطمینان کامل برای تهیه صورت های مالی مورد استفاده قرار داد، اما در صورتی که در تراز آزمایشی مشخص شود توازن مانده حساب های دفتر کل برقرار نیست، نمی توان بر اساس آن صورت های مالی صحیح و دقیقی تهیه کرد.ترتیب حسابها در تراز آزمایشی به این صورت است که ابتدا حسابهای دارایی، سپس حسابهای بدهی، و بعد حساب سرمایه مالک لیست می گردد.
به عنوان یک اسناد مالی مهم، تراز آزمایشی برای کارشناسان مالی، مدیران، سرمایهگذاران و مالکان شرکتها بسیار مفید است. با مطالعه تراز آزمایشی، میتوان اطلاعاتی ارزشمند در مورد عملکرد مالی شرکت در یک دوره زمانی خاص بهدست آورد و در مورد مواردی مانند درآمد، هزینهها، سود، بدهیها و داراییها اطلاعات دقیقتری داشت.
در برخی موارد، تراز آزمایشی بهعنوان یک گزارش رسمی بهعنوان بخشی از اظهارنامههای مالی شرکتها نیز استفاده میشود. با این حال، تراز آزمایشی به تنهایی کافی نیست و نباید بهجای ترازنامه مورداستفاده قرارگیرد. برای تحلیل و بررسی مالی شرکتها بهصورت جامع و دقیق، لازم است ترازنامه و سایر گزارشهای مالی نیز موردبررسی قرار گیرند.
در نهایت، استفاده از تراز آزمایشی به عنوان یک ابزار مهم در تحلیل و بررسی مالی شرکتها و درک بهتر از وضعیت مالی آنها بسیار حائز اهمیت است. با درک و استفاده از این ابزار، مدیران و سرمایهگذاران میتوانند تصمیمات بهتری در مورد سرمایهگذاری و مدیریت مالی گرفته و مشکلاتی مانند تراز افتاده، عدم تعادل در موجودی نقدی، بدهی بلندمدت و غیره را پیشبینی و جلوگیری کنند.
از دیگر مزایای استفاده از تراز آزمایشی میتوان به بهبود تصمیمگیری و بهبود برنامهریزی مالی اشاره کرد. با تحلیل تراز آزمایشی و درک بهتر از وضعیت مالی شرکت، مدیران و سرمایهگذاران میتوانند برنامهریزی مالی دقیقتری را برای آینده شرکت ارائه دهند و تصمیمگیریهای بهتری را انجام دهند. همچنین، با توجه به اینکه تراز آزمایشی در مورد عملکرد مالی شرکت در دوره زمانی خاصی ارائه میشود، میتواند بهعنوان یک ابزار مهم در بررسی تحولات مالی شرکت در طول زمان استفاده شود. با مقایسه تراز آزمایشی در دورههای مختلف، میتوان وضعیت مالی شرکت را در طول زمان پیگیری کرد و مشکلاتی را که ممکن است در آینده ایجاد شوند، پیشبینی کرد.
در مقابل، ترازنامه بهعنوان یک گزارش مالی، شامل اطلاعاتی از مواردی مانند داراییها، بدهیها، حقوق صاحبان سهام و سود و زیان شرکت در یک دوره زمانی مشخص است. این اطلاعات در ترازنامه بهصورت مفصل و جامعتری نسبت به تراز آزمایشی ارائه شده است. همچنین، ترازنامه بهعنوان یک گزارش رسمی برای ارائه به ارباب رجوع، مراجع مالیاتی و سایر مراجع قانونی استفاده میشود.
در نتیجه، تراز آزمایشی و ترازنامه هر دو ابزار مهمی در تحلیل و بررسی مالی شرکتها هستند و استفاده از هر دو ابزار برایارزیابی وضعیت مالی شرکتها بسیار حیاتی است. با این حال، باید توجه داشت که تراز آزمایشی و ترازنامه اطلاعات متفاوتی را درباره وضعیت مالی شرکت ارائه میدهند و بسته به نیازهای مالیاتی، مدیران، سرمایهگذاران و سایر مراجع، ممکن است یکی از این دو ابزار بیشتر استفاده شود.
در نهایت، باید یادآوری کرد که تهیه تراز آزمایشی و ترازنامه نیاز به دانش و تخصص در زمینه حسابداری و مالی دارد. در صورتی که شما بهعنوان یک کارآفرین یا سرمایهگذار، به دنبال بهبود وضعیت مالی شرکت خود هستید، میتوانید با استفاده از خدمات حسابداری و مالی، تراز آزمایشی و ترازنامه مناسب برای شرکت خود را تهیه کنید و با تحلیل اطلاعات آنها، به بهبود وضعیت مالی شرکت خود بپردازید.
ترازنامه یکی از پرکاربردترین انواع صورت های مالی اساسی است که وضعیت مالی یک کسب و کار را در پایان دوره مالی نشان می دهد. ترازنامه ها در دو حالت به شکل های حسابی و گزارشی ارائه می شوند.
مهمترین تفاوت ترازنامه و تراز آزمایشی این است که در تراز آزمایشی حساب های دائم و موقت آورده می شود، اما در ترازنامه فقط مانده حساب دائمی گزارش داده می شود.
ترازنامه آزمایشی در شکل های مختلفی تهیه می شود. تراز آزمایشی دو ستونی، تراز آزمایشی چهار ستونی، تراز آزمایشی شش ستونی و تراز آزمایشی هشت ستونی از اشکال اصلی تهیه تراز آزمایشی هستند. تراز آزمایشی در اشکال دیگری هم تهیه می شود.
تراز 2 ستونی یکی از متداول ترین و ساده ترین انواع تراز است. در این نوع، در 2 ستون بدهکار و بستانکار، تمام حساب های دفتر کل قرار می گیرند. با اینکه در ترازهای آزمایشی می تواند ستون های دیگری مثل گروه، کل، معین یا تفصیل قرار گیرد، اما در نهایت این 2 ستون بدهکار و بستانکار هستند که باید برابر با هم باشند. ستون های دیگر معمولا جهت ارائه اطلاعات مضاعف در کنار این 2 ستون قرار می گیرند.
تراز آزمایشی 4 ستونی علاوه بر دارا بودن ستون های بدهکار و بستانکار، دارای 2 ستون گردش حساب نیز هست. نکته مهم در مورد تمام ترازهای آزمایشی این است که در هر سطر از حساب های تراز آزمایشی تنها یکی از مقادیر بدهکار یا بستانکار مقدار می گیرند اما در ستون های گردش، هر دو ستون می توانند مقدار داشته باشند. در صورتی که اطلاعات دفتر کل صحت داشته باشند و به درستی در تراز آزمایشی 4 ستونی وارد شوند، جمع مانده های 2 ستون گردش حساب نیز مانند ستون های بدهکار و بستانکار با هم برابر می شوند.
کاربرد تراز آزمایشی 4 ستونی این است که به دلیل برخورداری از ستون های گردش حساب در بسیاری از موارد می تواند به تصمیم گیرندگان کمک بهتری کند.
در تراز آزمایشی شش ستونی این امکان فراهم می شود که گردش حساب پیش از دوره نیز نشان داده شود. به این معنی که برخلاف آنچه در ترازهای 2 ستونی و 4 ستونی، گردش حساب در یک بازه تاریخی تهیه می شود. برای مثال اگر قصد داشته باشید تراز آزمایشی شش ستونی 1 مهر تا 30 مهر را تهیه کنید دو ستون اول گردش حساب از ابتدای سال تا 1 مهر را نشان می دهد، 2 ستون بعدی گردش حساب 1 مهر تا 30 مهر و دو ستون آخر نیز مانده حساب (بدهکار-بستانکار) را به نمایش می گذارند.
تراز 8 ستونی ساختاری شبیه به تراز آزمایشی 6 ستونی دارد، با این تفاوت که مانده ابتدای دوره مالی که در نتیجه بستن حساب ها در پایان دوره مالی قبلی به دوره مالی جدید منتقل شده نیز در 2 ستوان مجزا نمایش داده می شود. این اطلاعات برای تصمیم گیری به استفاده کنندگان تراز آزمایشی کمک بیشتری می کنند.