فهرست مطلب
قبل از آنکه درباره فرار مالیاتی توضیح دهیم کمی درباره مالیات خواهیم گفت، همانطور که میدانید بیشتر کشورها درآمد اصلی آن ها از طریق دریافت مالیات میباشد، مالیات میتواند در رشد و شکوفایی کشورها نقش مهمی داشته باشد، در صورتی که با مالیات آشنایی کافی ندارید پیشنهاد میکنم مقاله ( مالیات چیست ) را حتما مطالعه کنید اما در ادامه کوتاه درباره مالیات خواهیم گفت.
مالیات هزینه ای میباشد که از درآمد افراد شاغل و صاحبان کشب و کار، شرکت های خصوصی و دولتی دریافت میشود، این هزینه برای زیرساخت ها،فرهنگ،طرح های عمرانی و … کشور هزینه میشود
به هر گونه تلاش برای پرداخت نکردن مالیات یا پرداخت کمتر مالیات را فرار مالیاتی میگویند، بعضی از کارفرمایان یا شرکت های خصوصی و دولتی برای آنکه مالیات پرداخت نکنند اقدام به دور زدن قانون مالیاتی میکنند، در واقع دور زدن شامل فعالیت های غیر قانونی یا پولشویی میباشد که میتواند به آنها در عدم پرداخت مالیات کمک کند.
در ماده 199 و 2000 قانون مالیات های مستقیم به این موضوع اشاره شده است، طبق این قانون در صورتی که اشخاص حقیقی و حقوقی اقدام به فرار مالیاتی کنند، مشمول جرایم مالیاتی 20 درصدی خواهند شد، در قانون شامل شرکت های دولتی نیز میشود.
از دلایل مهمی که اشخاص حقیقی و حقوقی اقدام به فرار مالیاتی میکنند ، افزایش نرخ مالیاتی میباشد، البته این موضوع در بیشتر کشورهای دنیا وجود دارد و شاید هم بیشتر از کشور ما، نا گفته نماند افزایش نرخ مالیات باعث کاهش انگیزه سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری میشود، همین باعث خروج سرمایه از کشور میگردد یا فعالیت های اقتصادی شکل نمیگیرد، دولت ها باید قوانینی را تصویب کنند که باعث تشویق سرمایه گذاران مانند تخفیف مالیاتی و … شود.
فرار مالیاتی به هرگونه فعالیت غیرقانونی جهت ابتلا به پرداخت مالیات اشاره دارد. این اقدامات توسط مراجع قانونی تعقیب میشوند و همچنین کاهش غیرقانونی مالیات نیز به عنوان یک نوع تخلف در نظر گرفته میشود.
این اقدامات متنوعی شامل موارد زیر میشوند:
1. عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی و ترازنامه مالی برای سه سال متوالی
2. پنهان کردن درآمد و فعالیتهای اقتصادی
3. جلوگیری از دسترسی بازرسان و کارشناسان مالیاتی به اسناد و مدارک مالی
4.تنظیم نادرست اطلاعات مالی شرکت در اظهارنامه و ترازنامه شرکت
5.استفاده از کارت بازرگانی اشخاص دیگر برای دور زدن مالیات
6. تنظیم قراردادهای اقتصادی به نام اشخاص دیگر
7.ظاهرسازی در نوع کسب و کار برای بهرهگیری از معافیتهای مالیاتی
تمامی این اقدامات به عنوان فرار مالیاتی در نظر گرفته میشوند و تحت پیگرد قانونی قرار دارند. برخی افراد ممکن است به آشنا نبودن در این اقدامات دخیل شوند، اما همچنان تحت پیگرد قانونی قرار میگیرند. بهتر است جهت جلوگیری از این اتفاقات با کارشناسان مالیاتی تماس بگیرید.
بیشتر فرارهای مالیاتی توسط اشخاص حقیقی یا سازمانها و شرکتها صورت میگیرد. این جرم شامل کل شرکت خواهد بود، حتی اگر توسط یک فرد مرتبط با شرکت مانند حسابدار یا مدیرعامل انجام شود. مجازات این جرم شامل ممنوعیت انجام هرگونه فعالیت شرکت برای ۶ ماه تا ۲ سال است. همچنین فرد مرتکب نیز مجازات خاص خود را خواهد داشت.
فرار مالیاتی اشخاص حقیقی مرتبط با کسبوکارها یا مشاغل کوچک است. این افراد ممکن است به مالیات بر ارث و دیگر مالیاتها نیز خودداری کنند. مجازات این نوع جرم شامل حبس ۶ ماه تا ۲ سال، جریمه نقدی بین ۲ تا ۸ میلیون تومان و ۳۱ تا ۷۴ ضرب شلاق است. همچنین این افراد از حقوق اجتماعی بین ۶ ماه تا ۲ سال محروم میشوند.
عواملی که به افزایش فرارهای مالیاتی منجر میشوند عبارتند از:
1.فرهنگ مالیاتی در سطح جامعه
2.عدم ارائه اظهارنامه به دلیل نداشتن ضمانت اجرایی
3.نبود سیستم نظارتی جامع برای ثبت اطلاعات
4.عدم داشتن اطلاعات و شناخت کافی توسط مودیان
5. **تاخیر در وصول مالیات**
6.وجود قوانین معافیتهای مالیاتی بسیار گسترده
برای مقابله با افزایش فرارهای مالیاتی، سازمان مالیات کشور یک سامانه گزارش راهاندازی کرده است. افراد میتوانند به وبسایت tax.gov.ir مراجعه کرده و جزئیات جرم خود را گزارش دهند. این سامانه به افراد امکان میدهد تا انواع جرائم مالیاتی را گزارش داده و به مقابله با این اقدامات غیرقانونی کمک کنند.
به طور کلی، آگاهی از انواع فرارهای مالیاتی و عوامل موثر در افزایش آنها، اهمیت بسیاری در جلوگیری از این اقدامات دارد. همچنین، تشویق به ایجاد فرهنگ مالیاتی در جامعه، ارائه آموزشهای لازم به افراد و شفافیت در فرآیند مالیاتی، میتوانند به کاهش فرارهای مالیاتی کمک کنند. از این رو، همکاری با مراجع مالیاتی و مشاوران مالیاتی متخصص، گام مؤثری در سوی تقویت سیستم مالیاتی و کاهش این اقدامات غیرقانونی خواهد بود.