فهرست مطلب
رسیدگی مالیاتی یکی از مهمترین وظایف مدیران، حسابداران و مدیران مالی است که باید با آن آشنا باشند. در واقع، رسیدگی مالیاتی به بررسی و ارزیابی عملکرد مالی یک سازمان و تأثیر آن بر مالیات اشاره دارد. در این فرایند، اظهارنامه مالیاتی ارسال شده برای سازمان بررسی میشود و حسابدار یا مدیر مالی باید نسبت به آن توجه داشته باشد.
رسیدگی مالیاتی شامل بررسی صحت و کامل بودن اطلاعات مالیاتی در اظهارنامه، تعیین میزان مالیات قابل پرداخت، بررسی احتمال وجود تخلفات مالیاتی و ارائه توصیههای لازم به منظور پیشگیری از تخلفات مالیاتی است. این فرایند برای جلوگیری از تخلفات مالیاتی و حفظ عدالت مالیاتی انجام میشود.
بنابراین، درک و آگاهی از رسیدگی مالیاتی برای مدیران، حسابداران و مدیران مالی بسیار مهم است. آنها باید با اظهارنامه مالیاتی سازمان خود آشنا باشند و توانایی بررسی و ارزیابی آن را داشته باشند تا بتوانند از پرداخت مالیات درست و به موقع و جلوگیری از تخلفات مالیاتی اطمینان حاصل کنند.
ابتدا باید درخواست خود را به رئیس اداره امور مالیاتی مربوطه ارسال کنید. در صورتی که درخواست شما مناسب باشد و مدارک و اسناد کافی را همراه خود داشته باشید، مسئول مربوطه باید در مدت سی روز به درخواست شما رسیدگی کند، برای ارسال درخواست باید وارد سایت سازمان مالیاتی کشور شوید.
در صورتی که مدارک و اسناد ارائه شده کافی نباشند، درخواست شما رد خواهد شد و در برگه تشخیص به اطلاع شما خواهید رسید. در صورتی که مشکل مالیاتی شما در این مرحله حل نشود، درخواست شما به مرحله هیئت حل اختلاف ارجاع داده خواهد شد.
لازم به ذکر است که طبق ماده ۲۳۹ قانون مالیاتهای مستقیم، فرد مالیات دهنده یا وکیل او، ظرف سی روز پس از ابلاغ برگه تشخیص، اجازهی اعتراض به آن را دارد. بنابراین در صورتی که قصد اعتراض دارید، باید در این مدت زمان عمل کنید.
همچنین، جلسه رسیدگی به اعتراض معمولاً کمتر از ده روز بعد از ابلاغ برگه برگزار نمیشود؛ بنابراین اگر میخواهید جلسهتان زودتر برگزار شود، باید این مطلب را درخواست کنید.
در صورتی که مشکل مالیاتی شما در مرحله اول حل نشود، درخواست شما به هیئت حل اختلاف ارجاع داده خواهد شد. نام دیگر این هیئت، هیئت موضوع ماده ۲۱۶ قانون مالیات مستقیم است.
این هیئت شامل سه نفر است که متشکل از قاضی، نماینده سازمان امور مالیاتی و نماینده فرد مالیات دهنده است. قاضی این پرونده میتواند هم شاغل به کار و هم بازنشسته باشد.
در صورتی که قاضی بازنشستهای که شرایط لازم را داشته باشد، در استان یا شهرستان پرونده وجود نداشته باشد، سازمان امور مالیاتی کشور از قوه قضاییه درخواست میکند که یک قاضی شاغل برای پرونده مذکور معرفی شود.
نمایندهی مالیاتدهنده نیز میتواند فردی از حسابداران رسمی یا اتاق بازرگانی و منابع و معادن یا شورای اسلامی یا شوراهای صنفی شهر باشد. انتخاب این فرد به عهده مودی است.
هیئت حل اختلاف، اسناد و مدارکی که مودی ارائه کرده را بررسی میکند. در صوری که پروندهی مالیات دهنده در این مرحله حل شود و رای صادره مورد قبول مودی باشد، رای نهایی صادر میشود و مودی باید مبلغ مشخص شده را پرداخت کند.
در صورتی که مودی به رای صادر شده توسط هیئت حل اختلاف اعتراض داشته باشد، مجدداً مهلت سیروزهی اعتراض به رای را دارد. البته حق اعتراض برای سازمان امور مالیاتی نیز محفوظ است و نماینده سازمان امور مالیاتی میتواند به شورای عالی مالیاتی اعتراض کند.
اکثر پروندههای مالیاتی در همین مرحله حل میشوند.
هیئت سه نفری اقتصاد، یکی از مراحل رسیدگی به پروندههای مالیاتی است که در صورت عدم حل مسئله در مراجع قبلی، مورد استفاده قرار میگیرد.
در این مرحله، وزیر اقتصاد و دارایی سه نفر را برای عضویت در این هیئت انتخاب میکند. این افراد معمولاً از کارشناسان و حقوق دانان مالیاتی تشکیل شدهاند.
مودی میتواند در صورت عدم پذیرش رای مرحله قبل، پرونده را به این هیئت سه نفره برساند. در صورتی که هیچ کدام از اعضای هیئت سه نفری اقتصاد، رای مثبتی در خصوص پرونده صادر نکنند، پرونده به مرحله بعدی یعنی هیئت تجدید نظر مالیاتی ارجاع داده میشود.
در این مرحله، مودی دیگر فرصت اعتراض به رای صادر شده در هیئت سه نفری را ندارد و میتواند پروندهی خود را به مراجع قضایی منتقل کند.
در مرحله دیوان عدالت اداری، پرونده با استفاده از مقررات قضایی مورد رسیدگی قرار میگیرد و متفاوت با سایر مراحل قبلی است. در این مرحله، مودی میتواند شکایت خود را به دیوان عدالت اداری ببرد و در صورتی که رای هیئتهای قبلی در این مرحله رد شود، دیوان ممکن است رسیدگی به پرونده را به هیئت دیگری محول کند.
در مراحل قبلی، مودی به مدت مشخصی فرصت اعتراض داشته است، اما در این مرحله مودی یا وکیل یا حسابدار او میتوانند به اعتراض یا شکایت نسبت به رای صادره اقدام کنند. در صورتی که در مدت مشخصی، اقدامی صورت نگیرد، پرونده مختومه اعلام شده و فرد موظف به پرداخت رقم تصویب شده توسط سازمان خواهد بود.
بنابراین، بهتر است پرونده مالیاتی در مراحل ابتدایی به سرانجام برسد و مودی سعی کند به صورت هماهنگ با سازمان امور مالیاتی، مشکلات خود را حل کند تا به مراحل پیچیدهتر نرود.